We zijn verheugd dat in het nieuwe kabinet een Minister voor Volkshuisvesting & Ruimtelijk Ordening (VRO) zal plaatsnemen. Deze minister wordt verantwoordelijk voor het realiseren van de bouwopgave en zal de regie voeren, prestatieafspraken maken, bouwen naar behoefte stimuleren en zich richten op het afschaffen van marktverstorende fiscale voordelen zoals de jubelton.
Ook de in het akkoord opgenomen duurzaamheidsmaatregelen en -subsidies, de aanpak van stikstof en de maatregelen om discriminatie op de verhuurmarkt tegen te gaan, juichen wij toe. Verder is de inzet op het bestrijden van ondermijning een punt waar de NVM graag haar verdere medewerking aan verleent. De NVM onderstreept de kansen die digitalisering en innovatie bieden, waarbij privacy en ethiek als fundament moeten dienen. Hierin willen we een voorbeeldrol nemen en werken we graag samen met overheden en andere partijen.
Het is goed dat in het nieuwe coalitieakkoord niet alleen de urgentie van het tekort aan woonruimte wordt erkend, maar dat ook de bereikbaarheid (van het hele land), de aanwezigheid van voorzieningen en de algemene leefbaarheid benoemd worden. De bereikbaarheid van woningen, zowel fysiek als financieel, goede voorzieningen en bruisende winkelstraten zijn cruciaal om de leefbaarheid van (en de investeringsbereidheid in) dorpen en steden nu en in de toekomst op peil te houden. De NVM roept op vooral ‘kansarme’ kantoren te transformeren en ook winkels in aanloopstraten of aan het einde van winkelstraten mee te nemen in de transformatieopgave.
De NVM is ook positief over het afschaffen van de verhuurdersheffing omdat de investeringscapaciteit die hierdoor ontstaat het mogelijk maakt dat Woningcorporaties weer ruimte krijgen om extra te bouwen in de sociale huursector en institutionele beleggers meer ruimte krijgen om te bouwen voor de vrije huursector. De NVM verwacht dat hiermee de kans op een betaalbare woning voor iedereen wordt vergroot.
De stikstofproblematiek wordt door het nieuwe kabinet onder andere aangepakt door een Nationaal Programma Landelijk Gebied waarvoor € 25 miljard wordt uitgetrokken. Door de stikstofreductie krijgen naar verwachting ook de functies wonen en commercieel vastgoed weer ruimte in Nederland. We zien daarbij ook een rol voor de deskundigheid van de NVM -makelaar, met een landelijke netwerk en kennis van vastgoed, taxatie, herbestemmen en wet- en regelgeving.
NVM is blij om te zien dat het nieuw kabinet inzet op stimuleren digitalisering, waarbij rekening houdende met de privacy van burgers en de ogen niet sluit voor de gevaren. NVM onderstreept de kansen die de digitale revolutie biedt voor haar leden én hun klanten, waarbij privacy en ethiek hoog in het vaandel staan. Hierin werken we graag samen met overheden en andere partijen.
Van makelaars en taxateurs wordt steeds meer gevraagd en verwacht op het gebied van regelgeving. Tegelijkertijd ziet de NVM dat die regels niet altijd even makkelijk uitvoerbaar zijn. Dit gecombineerd met een woningcrisis, maakt het ondernemen steeds moeilijker. Het is daarom positief om te zien dat de regering meer oog wil hebben voor de regeldruk met onder andere een MKB-toetsing op uitvoerbaarheid.
De Minister van VRO en Minister van Klimaat en Energie zullen met een groot aantal relevante partijen nauw moeten gaan samenwerken om alle doelstellingen in het regeerakkoord te gaan realiseren. De duizenden leden van de NVM beschikken over ruime (lokale) expertise op gebied van wonen, zakelijk vastgoed en agrarisch en landelijk vastgoed. Wij stellen deze graag ter beschikking aan de te benoemen bewindslieden om de realisatie van alle ambitieuze plannen in het akkoord samen waar te maken.
Ten slotte, het zijn bemoedigende woorden, maar uiteindelijk zit het in de daden en daadwerkelijke realisatie. Daar geeft dit akkoord het nodige vertrouwen in.
Hieronder treft u een korte weergave van de belangrijkste plannen van het kabinet. Uiteraard gaan wij het akkoord nog nader bestuderen en komen binnenkort met een reactie op de verschillende onderdelen. De komende tijd leveren de NVM en haar leden graag een bijdrage aan de verdere uitwerking van de plannen.
Overzicht van belangrijkste maatregelen
Het kabinet wil zorgen voor een huur- of koopwoning voor iedereen. Om dat doel te bereiken wil het kabinet de woningbouw versnellen tot rond de 100.000 woningen per jaar. Van die productie moet ten minste twee derde (huur en koop) binnen de Nationale Hypotheek Garantie vallen.
Het kabinet heeft speciale aandacht voor de bouw van woningen voor starters, senioren en middeninkomens en wil een extra inspanning leveren (tijdelijke woningen, transformatie van kantoren) om de acute nood bij studenten, spoedzoekers, arbeidsmigranten en daklozen te lenigen. Ook komt er meer ruimte voor alternatieve woonvormen en coöperatieve woonprojecten.
Het kabinet wil ook de verhuurderheffing afschaffen. Het kabinet maakt bindende prestatieafspraken met corporaties zodat de investeringscapaciteit die hierdoor ontstaat gebruikt wordt voor de bouw van flexwoningen, betaalbare huurwoningen, renovatie, verduurzaming en voor de leefbaarheid van wijken
Het kabinet komt met een hernieuwde Nationale Woon- en Bouwagenda. In deze agenda komen afspraken over het aantal te bouwen woningen en de randvoorwaarden voor de bouw, zoals capaciteit voor vergunningverlening en voldoende bouwpersoneel. Het kabinet wil ook het bouwen van prefab-woningen opschalen door innovaties te stimuleren.
Het kabinet wil dat er binnen en buiten de steden gebouwd gaat worden. Bij het bouwen van woningen wordt gekeken naar de aanwezigheid van publieke voorzieningen, (OV-)infrastructuur en de bescherming van de natuur. Er is de komende 10 jaar in totaal €7,5 mrd beschikbaar voor goede ontsluiting van nieuwe woningen. Ook zal de overheid via haar vastgoed- en grondposities gaan bijdragen aan het terugdringen het tekort aan betaalbare huur- en koopwoningen.
De Minister van VRO ondersteunt gemeenten en provincies in het bepalen van woningbouwlocaties en maakt prestatieafspraken met hen. Het Bouwbesluit wordt verbeterd en belemmeringen voor woningbouw worden weggenomen. Om financiële knelpunten in de grondexploitatie bij specifieke projecten op te lossen verlengt het kabinet de ‘woningbouwimpuls’ en de regeling inzake het Volkshuisvestingsfonds. Het kabinet heeft ook aandacht voor de krimpregio’s.
Het kabinet gaat zich inzetten voor een goede ruimtelijke inrichting, het beschermen van onze natuur, het tegengaan van de funderingsproblematiek als gevolg van bodemdaling, het voorkomen van verrommeling en ‘verdozing’ van onze leefomgeving en de ruimtelijke inpassing van onze energietransitie. Daartoe actualiseren we de Nationale Omgevingsvisie, scherpen deze aan en komen we met een uitvoeringsprogramma. Het kabinet scherpt de landelijke regie en de toelatingscriteria bij de vergunningverlening van hyperscale datacentra aan.
Het kabinet verlaagt de sociale huur voor mensen met een lager inkomen en verhoogt stapsgewijs de huur voor mensen met een hoger inkomen tot de marktconforme huur. Zittende corporatie huurders in grondgebonden woningen krijgen de kans om hun woning onder bepaalde voorwaarden te kopen. Het kabinet wil daarnaast starters helpen een woning te kopen, bijvoorbeeld door een nieuwe vorm van premie A-woningen, zonder dat hierdoor de woningprijzen extra stijgen.
Middenhuurwoningen krijgen een vorm van huurprijsbescherming, zodanig dat wonen voor middeninkomens betaalbaar wordt én het rendabel blijft voor institutionele beleggers om in deze woningen te investeren. Om woningcorporaties te stimuleren tot de bouw van middenhuurwoningen wordt de markttoets gedurende de hele kabinetsperiode opgeschort. Het kabinet vereenvoudigt het woningwaarderingsstelsel en de gang naar de Huurcommissie. Vaste huurcontracten blijven de norm.
Met de invoering van een meldplicht, registratieplicht of verhuurvergunning, met name voor de grotere verhuurders, geeft het kabinet gemeenten de mogelijkheid om discriminatie en malafide verhuurders gerichter aan te pakken.
Voor starters wordt bij het aanvragen van een hypotheek de actuele stand van de studieschuld bepalend. Senioren kunnen eenvoudiger een deel van de waarde van het huis opnemen. Gedurende deze kabinetsperiode wordt de ‘loan-to-value’ niet aangescherpt. De verruimde schenkingsvrijstelling eigen woning wordt geschrapt.